Ney Nasıl Yağlanır?
Nemli bir neyin gözeneklerine yağ çekmesi mümkün olmadığından; yağlama zamanı gelen ney mümkünse o gün üflenilmemeli ve iç cidarının kuru olması sağlanmalıdır. Ney yağlanmadan önce başpâresi çıkarılmalı (çıkmıyor ise zorlanmamalıdır.) ve başpâresiz yağlanması tercih edilmelidir. Başpâre yağlanması gereken bir maddeden mamul edilmiş ise ayrıca yağlanmalıdır.
Ney muhtelif şekillerde yağlanabilmekle beraber birkaç dakika yağlanmayı müteakip en az 4 – 5 saat yağının süzülmesi sağlanmalı ve dış cidarı kuru ve tüy bırakmayan bir bez yardımıyla kurulanmalıdır.
Ney yağlama yöntemleri
Neyin yağlanması esnasında genel kabul görmüş yöntemler kullanılabildiği gibi benzer yöntemlerde geliştirilebilmektedir. Bu yöntemler:
- Ney yağlanması için özel olarak tasarlanmış (genellikle ney üreticileri ve birden fazla neyi olan kişilerce tercih edilmektedir.) ve içerisine uygun yağ doldurulmuş yağlama tankında bekletmek,
- Neyden çap ve boy olarak daha geniş (neyin içine girebileceği) ebatlara sahip bir kap (bir ucu körlenmiş uygun boy ve çapta PVC boru vb.) içerisine uygun yağ doldurularak bu kap içerisinde bekletmek,
- Neyin bir ucu açık kalacak şekilde streç film veya benzeri bir malzeme ile sızdırmayacak şekilde kaplanmasını müteakip içerisine uygun yağ doldurularak bekletmek,
- Neyin perdelerini bant vb. bir malzeme ile bir ucunun parmakla kapatılmasını müteakip içerisine uygun yağ doldurularak bekletmek (bu yöntem perde deliklerini kapatmak için kullanılan malzemenin çıkarılması esnasında neyin doğal yapısında bulunan liflere zarar verebileceği sebebiyle tarafımızdan tavsiye edilmemektedir.),
- Neyin bir ucunun uygun yağ doldurulmuş bir kaba daldırılıp perde deliklerinin parmaklarla kapatılmasını müteakip diğer ucundan ağzımız vasıtasıyla içine yağ dolacak şekilde (pipet kullanır gibi) içerisindeki havayı çekerek yağ dolmasını (yağ dilimize değinceye kadar) ve yavaşça geri boşalmasını sağlamak şeklinde sayılabilmektedir.
Yağlanan Neye Yapılacak İşlemler
Ney yağdan çıkarıldıktan/içindeki yağ boşaltıldıktan sonra 4 – 5 saatten az olmamak üzere dik bir şekilde durması sağlanarak [uygun bir yere/çiviye, dügâh perdesinden (neyin en altında yer alan delik), baş aşağı asmak vb.] üzerinde bulunan fazlalık yağın süzülmesi sağlanmalıdır. Neyden süzülen yağın toplanması için altına bir kap koyulması unutulmamalıdır. Bu kap etrafın temiz kalmasını sağlayacağı gibi süzülen yağın tekrar kullanımına imkân vererek tasarruf etmenizi de sağlayacaktır.
Yağı süzülen neyin dış cidarı temiz ve tüy bırakmayan bir bez yardımıyla kurulanarak başpâresi takılmalı ve kullanıma hazır hale getirilmelidir. Eğer neyin hoş bir koku vermesi isteniyor ise yağlama için hazırlanan yağın içerisine kimyevi madde içermeyen misk, gül yağı, lavanta yağı vb. gibi doğal kokular ekleyerek ney bu işlemden sonra yağlanabilecektir.
Nefesinizin daim, neyinizin uzun ömürlü olması dileğiyle…
“Bakarsan bağ olur, bakmazsan dağ olur.”
Atasözü