Karcığar Makamı

Dügâh perdesidir.

İnici-çıkıcıdır. Nadiren inici olarak kullanılmıştır

Yerinde Uşşak dörtlüsüne Nevâ perdesinde Hicaz beşlisinin eklenmesinden meydana gelmiştir (Uşşak dörtlüsü + 4. derece Hicaz beşlisi).

Uşşak dörtlüsü ile Hicaz beşlisinin ek yerindeki Nevâ perdesidir. Üzerinde Hicaz çeşnili yarım karar yapılır.

Nevâ perdesindeki yarım karar Hicaz çeşnilidir. Bunun sonucu olarak, Çârgâh perdesinde Nikrîz’li, Segâh perdesinde Hüzzâm beşlisi ile asma kararlar yapılır. Dügâh perdesi zâten tam karar perdesidir ki, Karcığar dizisini taşır. Ayrıca Dügâh perdesinden bir tanînî aşağıya, yâni Râst perdesine düşülürse, çeşni, Râst çeşnisidir. Dizinin tümü ise Basit Sûz’nâk makamı dizisidir. Râst perdesinde Sûz’nâk dizisi ile asma karar yapılır. Bu, Sûz’nâk makamına küçük bir geçkidir.

Si için koma bemolü, mi için bakiye bemolü, fa için bakiye diyezi donanıma yazılır.

Dügâh, Segâh, Çârgâh, Nevâ, Hisâr, Eviç, Gerdâniye, Muhayyer’dir.

2. çizgideki sol Râst perdesidir.

Yerindeki Uşşak dörtlüsü tîz durak Muhayyer perdesi üzerine simetrik olarak aynen göçürülür ki,bu aynı zamanda Nevâ perdesi üzerindeki Hicaz beşlisini Uzzâl makamı dizisi hâlinde uzatmak demektir.

Bu genişlemenin seslerinden biri olan Tîz Segâh perdesi çıkıcı nağmelerde kullanılır. İnici nağmelerde Tîz Segâh atılıp, yerine Sünbüle perdesi gelir ki, bu durum, çıkıcı ve inici olarak yanyana düşünülürse, Nevâ perdesi üzerinde bir ortalama Hicaz dizisi meydana geldiği görülür. Bu sebeple Karcığar makamının Nevâ üzerinde ortalama Hicaz dizisi ile genişlediği kabul edilir. Muhayyer üst oya yaptığında da sünbüle kullanılır.

Bazı Karcığar eserler karar sırasında mi bemol (Hisâr) ve fa diyez (Eviç) perdelerini atıp, yerine mi Hüseynî, fa Acem perdelerini alarak, bir Beyâtî dizisi ile karar verebilirler. Ancak bu yapılmasa da olur.

 Güçlü Nevâ perdesi civârından seyre başlanır. Dizinin iki tarafındaki çeşnilerde karışık gezindikten sonra, güçlü üzerinde Hicaz çeşnisi ile yarım karar yapılır. Bu arada gereken yerlerde gerekli asma kararlar da gösterilir, istenilirse genişlemiş kısımda da dolaşılarak ya Karcığar dizisiyle veyâ Beyâtî dizisiyle Dügâh perdesinde tam karar yapılır.

Akordiyon İçeriği