Hasan Ali Yücel

16 Aralık 1897de İstanbul’ da doğdu. 1921 yılında İstanbul Darülfünunu (Ístanbul Üniversitesi) Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümünü bitirdi. 1922 yılında İzmir Öğretmen Okuluna edebiyat öğretmeni olarak tayin edildi. Daha sonra Kuleli, İstanbul Erkek Lisesi ve Galatasaray Lisesi felsefe öğretmenliğine atandı. Bu liselerde felsefe, sosyoloji ve edebiyat dersleri okuttu.

1927 yılında eğitim müfettişliğine getirildi. Daha sonra eğitim sistemini incelemek üzere bir yıllığına Fransa’ya gönderildi. Dönüşünde Gazi Eğitim Enstitüsü müdürlüğüne atandı. 1933-1935 yılları arasında Orta Eğitim Genel Müdürlüğü görevini üstendi.

1935’te İzmir Milletvekili seçildi. Celal Bayar hükümetinde Milli Eğitim Bakanlığına getirildi. Refik Saydam ve Şükrü Saraçoğlu hükümetlerinde de bu görevini devam ettirdi ve aralıksız 10 yıl süreyle Mili Eğitim Bakanlığı yaptı. Böylece, milli eğitimde süreklilik ve istikrar sağlayan yönetim disiplininin örneği oldu.

1939 yılında 1’inci Eğitim Şurasını toplayarak geniş kapsamlı eğitim programı hazırladı. Ankara Fen ve Tip Fakültelerini, İzmir Yüksek Ticaret ve İktisat Okulunu, Balıkesir ve Edirne Öğretmen Okullarını açtı. Yüksek Mühendis Okulunun İstanbul Teknik Üniversitesi haline dönüşmesini sağladı. Üniversiteler Kanununu çıkararak yüksek eğitimi disiplin altına aldı. Tiyatro ve operanın devlet hizmeti haline getirilmesinde büyük mücadele verdi ve başardı. Yüksek Köy Enstitüsünü kurarak kırsal kesimde bilimsel yönelişin tohumlarını attı.

Dünya klasiklerinin Türkçeye çevrilmesi amacıyla Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde ünlü tercüme bürosunu kurdu. İslam Ansiklopedisi ve Türk Ansiklopedisini yayınladı.

1950 yılında milletvekili seçilemeyince İstanbul’a yerleşti. Akşam ve Cumhuriyet gazetelerinde kültür, sanat ve felsefe konularında makaleler yayınladı. 1955-1960 yılları arasında Türkiye İş Bankası’nın yayınlarını yönetti.

1958’te UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Genel Kurul Üyeliğine getirildi. 1961’de Kurucu Meclis Üyeliği yaptı. UNESCO, doğumunun yüzüncü yıl dönümü olan 1997 yılını Hasan Ali Yücel Yılı olarak ilan etti.

Eğitimciliği ve devlet adamlığı ile daima öne çıkan seçkin kişiliği ile tanındı. Edebiyata şiirle başladı. Millî Mücadele döneminde ateşli şiirleri ile vatan ve millet sevgisini dile getirdi. Ayrıca aşk şiirlerinin çoğu çok sayıda bestekâr tarafından bestelendi. Bugün bile dillerden düşmeyen “Sen bezmimize geldiğin akşam seher olmaz”mısraıyla başlayan ünlü Sûznâk şarkıyı besteledi.

Başlıca eserleri şunlardır.

• Goethe: Bir Dehanın Romanı (1932)
• Türk Edebiyatına Toplu Bakış (1932)
• Pazartesi Konuşmaları (1937)
• İçten Dışa (1938)
• Davalar ve Neticeleri (1950)
• Hürriyete Doğru (1955)
• İyi Vatandaş, İyi İnsan (1956)
• Edebiyat Tarihimizden (1957)
• İngiltere Mektupları (1958)
• Türkiye’de Maarif (1959)
• Hürriyet Gene Hürriyet (1960)