Makamlar Şed (Göçürülmüş) Makamlar

Zirgüle’li Sûzînak Makamı

Suzinak makamı ilk kez Padişah III.Selim döneminde kullanılmaya başlanmıştır. Makamı bulan belli olmasa da, aynı dönem bestekarlarından Seyit Ahmet Ağa, Abdülhalim Ağa ve Küçük Mehmet Ağa’nın suzinak makamında bestelediği şarkılar kayıtlarda mevcuttur. Ancak, anılan bestekârlar Suzinak Makamında zirgüle perdesini kullanmamışlardır. Suzinak Makamında zirgüle perdesi ilk kez Hammamizade İsmail Dede Efendi tarafından kullanılmıştır. Makamın, Basit ve Zirgüleli olmak üzere iki çeşidi vardır.

 

Zirgüle’li Sûzînak Ney Taksimi – Niyazi Sayın

2. çizgideki sol (Râst) perdesidir.

 İnici-çıkıcıdır.

Zîrgûle’li Hicaz Makamı dizisinin Râst perdesindeki şeddidir. Yâni Râst perdesinde bir Hicaz beşlisine Nevâ (5. derece) perdesi üzerinde bir Hicaz dörtlüsünün eklenmesinden meydana gelmiştir. (SAST+BA12S)

Diziyi meydana getiren beşli ile dörtlünün ek yerindeki 5. derece Nevâ perdesidir. Üzerinde Hicaz çeşnisiyle yarım karar yapılır.

Güçlü Nevâ perdesi üzerindeki Hicaz çeşnili yarım kararın neticesi olarak Çârgâh perdesinde Nikrîz çeşnisi ile asma karar yapılır. Bundan başka bu makam için çok karakteristik olan asma karar perdesi Segâh perdesidir ki,
üzerinde Hüzzâm çeşnili asma karar yapılır.

Si için koma bemolü, mi ve lâ için bakiye bemolü, fa için bakiye diyezi donanıma yazılır.

Râst, Zîrgûle, Segâh, Çârgâh, Nevâ, Hisar, Eviç ve Gerdâniye’dir.

1. aralıktaki bakiye diyezli fa (Irak) perdesidir

Zîrgûle’li Sûzînak makamı tîz taraftan genişler. Bu genişleme iki şekilde yapılır:

  • Râst perdesi üzerindeki Hicaz beşlisi tîz durak Gerdâniye perdesi üzerine simetrik olarak göçürülür.

  • Güçlü üzerindeki Hicaz dörtlüsü tîz durak Gerdâniye üzerine bir Bûselik beşlisi getirilmesiyle Nevâ’da Hümâyûn dizisi hâlinde uzatılır.

Güçlü Nevâ (5. derece) civarından seyre başlanır. Dizinin iki tarafında karışık gezinildikten sonra güçlü Nevâ perdesinde Hicaz çeşnili yarım karar yapılır. Bu arada gereken yerlerde gerekli asma kararlar da gösterilir. Dizinin genişlemiş kısmında da (istenirse) gezinildikten sonra, Râst perdesinde Hicaz çeşnisiyle tam karar yapılır.

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

0
0