Çârgâh Makamı

Çârgâh veyâ Kaba Çârgâh perdesi’dir.

Çıkıcı veyâ çıkıcı-inici olarak kullanılmıştır.

Çârgâh veyâ Kaba Çârgâh perdesi üzerindeki bir Çârgâh beşlisi’ne 5. derece üzerinde bir Çârgâh dörtlüsü’nün eklenmesinden meydana gelmiştir. 

Râst veyâ Gerdâniye perdesidir.

Çârgâh dizisi, tabiî bir dizidir. Sesler, herhangi bir değiştirme işâreti ile değiştirilmemiştir. Bu sebeple donanıma hiçbirşey yazılmaz

Kaba Çârgâh, Yegâh, Hüseynî Aşîrân, Acem Aşîrân, Râst’, Dügâh, Bûselik, Çârgâh’tır. Eğer dizi Çârgâh perdesi üzerinde ise; Çârgâh, Nevâ, Hüseynî, Acem, Gerdâniye, Muhayyer, Tîz Bûselik, Tîz Çârgâh’tır

Bûselik veyâ Kaba Bûselik perdesidir.

Durak perdesi üzerindeki beşli, simetrik olarak tîz durak üzerine veya güçlü üstündeki dörtlü yine simetrik olarak durak altına göçürülür.

Not: Çârgâh makamında, makamın esas yapısında olmamakla berâber, Çârgâh perdesi üzerinde bir Hicaz dörtlüsü göstermek geçki olarak âdet olmuştur. Bu geçki sırasında bakiye bemollü re (Hicaz) ve koma bemollü mi (Dik Hisar) perdeleri kullanılır’

Çârgâh veya Kaba Çârgâh perdesinden yada civarlarından seyre başlanır. Karışık gezindikten sonra güçlüde yarım karar yapılır. Daha sonra istenirse (yapılacak seyir; taksim, beste vb. uzun veya kısa oluşuna bağlı) pest veya tizdeki genişleme bölgelerinde de gezinilip, nihayetinde Çârgâh veya Kaba Çârgâh perdelerinde Çârgâh çeşnisi ile tam karar yapılır.

Not: Çârgâh makamı bu dizi ve durumu ile halk mûsikîmizde kullanıldığı halde
klâsik mûsikîmizde pek kullanılmamıştır. Klâsik ve özellikle dînî mûsikîmizde kullanılan Çârgâh makamı “ Çârgâh’ta bir Zîrgûleli Hicaz dizisi” nden ibârettir